TranslateTribune TranslateTribune

Ukrayna, ilk kez Rusya topraklarına karşı Storm Shadow uzun menzilli füzelerini kullandı. Bu adım, ABD Başkanı Joe Biden'ın Ukrayna'ya Atacms füzelerini kullanma izni vermesinden sonra geldi. Ukrayna, daha önce de bu füzeleri Rusya işgali altındaki bölgelere karşı kullanıyordu.

Storm Shadow, İngiltere ve Fransa'nın ortak ürettiği bir cruise füzesi olup 250 km menzile sahip. Ukrayna, bu füzeleri Rusya'nın karakol noktalarını, cephane depolarını ve diğer kritik hedeflerini vurmak için kullanıyor. Ancak her füzenin maliyeti yaklaşık 1 milyon dolar olduğundan, Ukrayna bunları dikkatli bir şekilde planlanmış saldırılarda kullanıyor.

Ukrayna, Rusya'nın ülke içinden gerçekleştirdiği saldırıları durdurmak için bu uzun menzilli füzelere ihtiyaç duyuyor. Rusya ise, Ukrayna'nın Batı desteğiyle bu füzeleri kullanabildiğini iddia ediyor. Ancak uzmanlar, bu iddianın gerçekçi olmadığını belirtiyor.

ABD'nin Çin-Amerika Ekonomik ve Güvenlik İnceleme Komisyonu (USCC), Tayvan'a askeri satışlarda kolaylaştırma ve "NATO+" ülkeleriyle eşit muamele önerdi. Bu, 25 milyon doların üzerindeki silah satışlarının Kongre onayından muaf tutulması anlamına geliyor. Ayrıca, Çin'in "kalıcı normal ticaret ilişkisi" statüsünün iptali de önerildi. Bu durum, Çin mallarına uygulanacak yüksek vergiler ve ticaret uygulamalarının yıllık incelemeye tabi tutulmasıyla sonuçlanabilir.

USCC raporu, Tayvan'ın Çin ile olası bir çatışmada ABD'nin askeri desteğine bağımlı olduğunu vurguluyor. Raporda ayrıca, Tayvan'ın diplomatik ilişkilerini sürdürdüğü ülkelere mali yardım sağlayan bir "Tayvan Müttefik Fonu" kurulması öneriliyor. Rapor, Çin'in Tayvan'ı ele geçirme kararlılığını ve bu durumun ABD-Çin ilişkilerinde gerilimi artırabileceğini belirtiyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde, Gazze'deki ateşkesi sağlamayı amaçlayan bir karar tasarısı, ABD'nin vetosuyla reddedildi. Tasarı, tüm taraflarca uygulanacak koşulsuz ve kalıcı bir ateşkes, rehinelerin derhal serbest bırakılması ve Gazze'ye insani yardımın engellenmeden ulaşmasını talep ediyordu. 14 ülkenin desteklediği tasarı, ABD tarafından tek başına engellendi.

Filistinli direniş grupları, ABD'nin kararın reddedilmesinde İsrail'in yanında yer alarak "soykırım savaşına ortak olduğunu" belirtti. ABD, koşulsuz bir ateşkesin rehinelerin serbest bırakılmasını engelleyeceğini savunurken, İsrail de tasarının rehineleri "terk etmeyi" ifade ettiğini iddia etti. Bu veto, Gazze'deki insani krizi derinleştirirken, ABD'nin bölgedeki rolü ve uluslararası toplumun tepkileri hakkında önemli tartışmaları da beraberinde getirdi. Gazze'deki savaşın 7 Ekim 2023'ten beri devam ettiği ve binlerce ölü ve yaralıya yol açtığı belirtildi.

MİT Başkanı İbrahim Kalın, CHP Genel Merkezi'nde Genel Başkan Özel ve heyetiyle bir araya geldi. Sunumunda, FETÖ, PKK/KCK ve DEAŞ terör örgütlerine karşı yürütülen mücadele stratejilerini paylaştı. MİT'in organize suçlar, siber casusluk, bölgesel çatışmalar ve küresel tehditler gibi geniş bir çalışma alanı olduğu vurgulandı. Ayrıca, Türkiye'nin Suriye ve Irak sınırında terör koridoru oluşturulmasına engel olmak için yürütülen çalışmalar da ele alındı. Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğindeki terörü yerinde bitirme stratejisi kapsamında, tüm imkan ve kabiliyetlerle mücadelenin sürdürüleceği ifade edildi.

ABD'nin Kiev Büyükelçiliği, Rusya'dan "büyük bir hava saldırısı" uyarısıyla acil tahliye emri yayınladı. Ukrayna'nın ilk kez ABD yapımı balistik füzelerle Rus topraklarını vurmasının ardından gelen bu beklenmedik uyarı, Yunanistan ve İtalya gibi diğer Batı ülkelerinin büyükelçiliklerinin de geçici olarak kapatılmasına neden oldu. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Ukrayna'nın saldırısını Batı'nın Rusya'ya karşı savaşının yeni bir aşaması olarak nitelendirdi ve karşılık vereceklerini belirtti.

ABD Büyükelçiliği, olası saldırıya dair "özel bilgiler" aldığını ancak detay vermediğini açıkladı. Ukrayna yetkilileri de balistik füze saldırısı uyarısı yaptı. Kiev'de hava savunma sistemleri bir insansız hava aracını düşürdü, ancak son günlerde artan drone saldırıları ve daha önceki büyük çaplı Rus saldırılarının ardından şehir sakinleri büyük bir endişe yaşıyor. Ukrayna, Rusya'ya karşı uzun menzilli silahlar geliştirmeye devam ederken, Zelensky, Rusya'ya karşı güçlü bir duruş sergilemenin barış görüşmelerine zorlamak için tek yol olduğunu vurguladı. ABD'nin Ukrayna'ya ATACMS füzelerinin kullanımına izin vermesi, yaklaşan ABD başkanlık seçimleri öncesinde önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Meksika, Brezilya, Şili ve Kolombiya hükümetleri, küresel silahlanma yarışının tehlikelerine karşı ortak bir açıklama yayınladı. Ortak açıklamada, artan gerilimlerin ve silahlanmanın bölgesel istikrara ve uluslararası barışa ciddi tehdit oluşturduğu vurgulanıyor. Ülkeler, diyalog ve diplomasi yoluyla çatışmaların çözümüne yönelik ortak bir çaba çağrısında bulunarak, silahlanma yarışının önlenmesi için uluslararası işbirliğinin önemini belirtiyor. Açıklama, özellikle Latin Amerika bölgesinde istikrarın korunması ve silahsızlanma çabalarının desteklenmesi gerektiğini vurguluyor.

Türkiye, Doğu Akdeniz'deki doğal gaz keşifleri ve yenilenebilir enerji yatırımları arasında hassas bir denge kurmaya çalışıyor. Bir yandan enerji bağımsızlığı hayali, diğer yandan iklim değişikliği endişeleri ve uluslararası baskılar, ülkenin enerji politikasını şekillendiriyor. Ankara, enerji ithalatına olan bağımlılığını azaltmak için bu iki strateji arasında denge kurmaya çalışıyor.

Türkiye'nin enerji sektöründeki bu ikili yaklaşımı, bölgesel jeopolitik dengeleri, yenilenebilir enerji yatırımlarının başarısını ve ülkenin ekonomik kalkınma hedeflerini etkiliyor. Avrupa Birliği'nin Yeşil Mutabakat'ı karşısında Türkiye'nin pozisyonu, sadece ülkenin geleceğini değil, aynı zamanda bölgesel enerji güvenliğini ve küresel iklim hedeflerini de belirleyecek.

71 yaşında bir İsrail vatandaşı olan Zev (Z'abu) Hanok Arlich, Lübnan'da Hizbullah militanlarıyla çatışmada hayatını kaybetti. Arlich, İsrail ordusuna bağlı bir birlikle Güney Lübnan'da, izinsiz olarak tarihi bir kaleyi incelerken öldürüldü. Olay, İsrail ordusu tarafından "ciddi ve düzensiz" olarak nitelendiriliyor ve soruşturma başlatıldı.

Arlich, yedek subay rütbesiyle orduda gönüllü olarak görev yapıyordu ancak olay sırasında asker olarak değil, sivil olarak bulunuyordu. Buna rağmen, İsrail ordusu tarafından şehit olarak kabul edildi ve askeri törenle defnedildi. Olay, İsrail ordusunun Güney Lübnan'daki operasyonel alanına izinsiz sivil girişinin ciddi sonuçlarını ortaya koyuyor. Olayın ayrıntıları ve soruşturma sonuçları yakından takip ediliyor.

Güney Kore donanmasına, THAAD sisteminden daha uzun menzilli füzelerle donatılmış Sejong Büyük Amiral gemisi teslim edildi. Bu gelişme, Kuzey Kore'nin balistik füze tehdidine karşı Güney Kore'nin savunma sistemini önemli ölçüde güçlendiriyor. Yeni füzelerin daha geniş bir alanı kapsayacak şekilde tasarlanması, ülkenin füze savunma ağını daha da sıkılaştırıyor ve bölgesel güvenlik açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Avrupa ülkeleri ve ABD'nin IAEA'ya sunduğu taslak karar, İran'ın açıklanmayan nükleer materyallerle ilgili işbirliği eksikliğine odaklanıyor. Taslak, İran'a Mart 2025'e kadar IAEA'nın taleplerini karşılaması için süre tanıyor. Karar, İran'ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) kapsamındaki taahhütlerini yerine getirmemesi ve açıklanmayan yerlerde nükleer materyal bulunması endişesini vurguluyor.

Taslakta, IAEA Genel Direktörü'nün, İran'ın açıklamadığı yerlerde nükleer materyal bulunduğuna dair derin endişesi ve bu materyallerin NPT anlaşmasına göre bildirilmediği değerlendirmesi yer alıyor. 2023 Mart ve Kasım 2024'teki görüşmelere rağmen, İran'ın yeterli teknik açıklama sağlamadığı ve IAEA'yı mevcut materyal konumları hakkında bilgilendirmediği belirtiliyor. Bu durum, IAEA'nın İran'ın beyanlarının doğruluğunu doğrulamasını engelliyor. Taslak, Genel Direktör'den Mart 2025'e kadar kapsamlı bir değerlendirme sunmasını talep ediyor.

Rusya'daki havayolları, motor sorunları nedeniyle Airbus A320/A321neo uçaklarının önemli bir bölümünü (yaklaşık yarısı) uçuştan çıkardı. Bu durum, özellikle S7 Havayolları'nı etkiledi; filosunun büyük bir kısmı yer alıyor. Sorun, uçaklarda kullanılan Pratt & Whitney (P&W) ve CFM Leap motorlarının bakım ve onarımının Rusya'da yapılamayışı ve yedek parça temininin zorluğundan kaynaklanıyor. Motorların ömrünün kısası ve onarım zorluğu, uçakların bir kısmının kalıcı olarak uçuştan çekilmesine yol açabilir.

Uzmanlar, bu durumun Rusya'nın havayolu sektörünü 2026 yılından itibaren önemli ölçüde etkileyebileceğini öngörüyor. S7 Havayolları'nın uçuş sayılarında %10-15'lik bir azalma beklenirken, tüm A320/A321neo uçaklarının devre dışı kalması durumunda sektör genelinde benzer bir etki görülebilir. Ancak, bu tahminler belirsizliğini koruyor ve diğer faktörlere, özellikle yerli uçak üretiminin gelişmesine ve talebe bağlı. Havayolları, sezonluk talep dalgalanmalarını önlemek için uçakları tamamen devre dışı bırakmak yerine, uçuş yoğunluğunu azaltmayı tercih edebilir.

Kenya'da mobil ödemeler Eylül 2024'e kadar olan dokuz ayda önceki yıla göre %13.2 artarak 7 trilyon Kenya Şilini'ne ulaştı. Bu artışın sebebi, Şubat ayında Airtel'in mobil ödeme politikasında yaptığı değişiklik. Airtel Money kullanıcılarının parayı bir hafta içinde çekme zorunluluğunu kaldırmasıyla, mobil ödemelerdeki artış ivme kazandı.

KNBS verilerine göre, yılın ilk dokuz ayında elektronik ödeme platformları üzerinden yapılan transferler 6.5 trilyon Kenya Şilini'ni buldu (geçen yıl 5.8 trilyon). M-Pesa pazarın %93.4'ünü elinde bulundururken, Airtel Money %6.6'lık paya sahip. Mobil ödemelerin popülaritesi, gelişmiş ağ altyapısı ve kullanım kolaylığı sayesinde artmaya devam ediyor.

Ukrayna'daki çatışmada Rusya'nın nükleer silah kullanma olasılığı uzmanlar tarafından düşük görülse de, Moskova'nın Batı'yı caydırmak için stratejik silahlarını kullanmaktan çekinmediği belirtiliyor. Ancak, Rusya'nın nükleer silah kullanımının askeri hedeflere ulaşmada fayda sağlamayacağı ve küresel tepkiyi beraberinde getireceği düşünülüyor.

Rusya'nın Batı'ya karşı misilleme yöntemleri arasında hibrit savaş taktikleri öne çıkıyor. Göçmen akışının silahlaştırılması, suikastlar, sabotaj girişimleri, internet üzerinden dezenformasyon yayımı ve GPS sinyallerinin engellenmesi gibi yöntemler kullanılıyor. Ayrıca, Rusya'nın vekil güçlerle işbirliği yaparak Batı'ya karşı operasyonlar yürüttüğü belirtiliyor. Batı ülkelerinin bu hibrit savaş taktiklerine karşı etkili bir yanıt geliştirmekte zorlandığı ve Rusya'yı cezalandırmanın güçlüğü vurgulanıyor.

Geçtiğimiz günlerde Guangzhou'da düzenlenen otomobil fuarında, Çinli elektrikli araç üreticisi BYD'nin suda da hareket edebilen U8 SUV modeli dikkat çekti. 10 metrelik bir havuzda yüzme yeteneği sergileyen araç, "acil suda yüzdürme" özelliğiyle 30 dakikaya kadar suda kalabiliyor. Araç ayrıca, 360 derece dönüş yapabilme ve tek tekerlek arızasında bile sürüşe devam edebilme gibi gelişmiş teknolojilere sahip.

Bu gelişmeler, Çin'in geleceğin teknolojilerine odaklanan büyük bir "deney alanı"na dönüştüğünü gösteriyor. BYD'nin amfibi aracı, Çin'in otomotiv sektöründeki yenilikçi yaklaşımının ve teknolojik ilerlemesinin bir örneği olarak değerlendirilebilir. Bu tür gelişmeler, hem otomotiv sektörü hem de ilgili teknolojiler alanında uzmanlaşmış kişiler için büyük önem taşımaktadır.