TranslateTribune TranslateTribune

Waziri wa zamani wa Fedha wa Canada, Chrystia Freeland, anatangaza nia ya kuwania uongozi wa Chama cha Liberal nchini Canada. Katika taarifa aliyoiandika kwenye X (Twitter), Freeland amesema ataanzisha kampeni rasmi siku za karibuni, akisema, "Niko kwenye kinyang'anyiro ili kupigania Canada."

Freeland alijiuzulu mwezi Desemba, hatua iliyoathiri utawala wa Waziri Mkuu Justin Trudeau, aliyebaini tofauti katika sera za kifedha. Alikuwa mshirika muhimu wa Trudeau na alihudumu katika jukumu la Waziri wa Fedha kuanzia mwaka 2020, akisaidia kuongoza taifa wakati wa janga la COVID-19.

Sasa, Chama cha Liberal kinahitaji kiongozi mpya, huku uchaguzi wa chama utafanyika tarehe 9 Machi. Ikiwa Freeland atapata uongozi, atakutana na kiongozi wa Conservative, Pierre Poilievre, ambaye chama chake kinaongoza katika kura za maoni za kitaifa.

Kikundi cha wabunge 114 kutoka sehemu mbalimbali duniani kimeandaa wito wa kuachiliwa huru kwa Azizi, mtetezi wa haki za Kibinadamu kutoka Kurdistan, ambaye anakabiliwa na adhabu ya kifo. Wito huu unakuja katika kipindi ambapo hali ya kibinadamu inazidi kuzorota, huku Azizi akishutumiwa kwa uhalifu ambao wengi wanaona ni wa kisiasa. Wabunge hao wanasisitiza umuhimu wa kuheshimu haki za binadamu na kutoa wito wa kuungana ili kulinda wapigania haki duniani. Kesi ya Azizi inaonyesha changamoto zilizopo katika mapambano dhidi ya ukandamizaji na umuhimu wa kuendelea kupigania uhuru na haki kwa wote.

Baada ya miezi 15 ya vita na uharibifu mkubwa, Israel na Hamas wameafikiana juu ya makubaliano ya kuacha mapigano ambayo yatatekelezwa kuanzia Jumapili. Makubaliano haya yanajumuisha kuachiliwa kwa nyara 33 wa Israeli na uhamisho wa wapalestina 95 kutoka jela za Israeli. Ingawa makubaliano yanatoa matumaini ya kupungua kwa machafuko, hatua yake ya kutekelezwa inategemea pande zote kuheshimu masharti.

Pia, Mahmoud Abbas, Rais wa Mamlaka ya Palestina, ametangaza kuwa wanafuata wajibu wao katika eneo la Gaza. Kando na mazungumzo ya makubaliano, Emmanuel Macron wa Ufaransa amemaliza mazungumzo na familia za nyara, akijitolea kusaidia katika mchakato wa kuhamasisha makubaliano haya. Hata hivyo, hali ya kibinadamu katika Gaza inabakia kuwa mbaya.

Katika ziara yake nchini Taiwan, aliyekuwa makamu wa rais wa Marekani, Mike Pence, alipangoja kukutana na Rais wa Taiwan, Lai Ching-te, na Naibu Rais, Hsia Meichin. Kaimu hii ina lengo la kuthibitisha mshikamano kati ya Marekani na Taiwan, huku Pence akisema Marekani haitakubali mabadiliko yoyote yanayoweza kufanywa na China. Aliwasiliana na viongozi wa sekta ya teknolojia na alijadili hatari zinazohusiana na mipango ya China juu ya Taiwan.

Pence alionya kuwa ikiwa Taiwan itachukuliwa na China, ahadi za usalama wa Marekani zinaweza kufanywa kuwa zisizo na maana, huku akisisitiza umuhimu wa kuweka ushirikiano wa kimataifa. Alionyesha wasiwasi kuhusu kuongezeka kwa hatari ya kuenea kwa silaha za nuklea kwenye eneo hili, huku akihimiza hatua za kulinda maslahi ya Taiwan katika muktadha wa uhusiano wake na Marekani.

Wakati wa vita katika Ukraine, zaidi ya wanafunzi milioni 5 na walimu wamelazimika kuhamasisha mfumo wa elimu kutoka wa ana kwa ana hadi wa mtandaoni. Hii imehimiza uboreshaji wa elimu ya mtandaoni na uwekezaji wa $200 milioni kutoka Umoja wa Ulaya katika digitali. Hali hii imefurahia ukuaji wa matumizi ya mifumo ya masomo ya mtandaoni, ikijenga mazingira salama na ikirejesha wanafunzi darasani wakati wa vita.

Miradi kama SchoolToGo na Ushirikiano wa Erasmus+ umeimarisha elimu ya mtandaoni na utaratibu wa mafunzo ya muda mrefu. Hata hivyo, kuna changamoto kama vile shida za kiuchumi na uhaba wa mahitaji ya vifaa vya kisasa katika uanzishaji wa madarasa ya mtandaoni. Mfumo huu wa elimu wa kijijini umeonekana kuwa na manufaa makubwa, ukiruhusu wanafunzi kuendelea na masomo licha ya hali ya vita.

Wasiati katika mazungumzo ya kusitisha mapigano Gaza wamemshinikiza Waziri Mkuu wa Israel, Benjamin Netanyahu, kukamilisha idhini muhimu za makubaliano ifikapo leo Ijumaa. Hamas imeweka sharti la utulivu wa saa 48 kabla ya makubaliano kuanza ili kuwezesha utoaji wa wafungwa wa Israel siku ya kwanza. Serikali ya Israel imekubali rasmi makubaliano hayo, na kutolewa kwa wafungwa wa kwanza wa Israel kunatarajiwa Jumapili.

Makubaliano hayo, yaliyopatanishwa na Qatar, Misri, na Marekani, yanajumuisha kusitisha mapigano, kuondoka kwa wanajeshi wa Israel kutoka Gaza, na utolewaji wa wafungwa wa pande zote mbili katika awamu. Hata hivyo, Hamas inaripoti mauaji ya raia wa Palestina baada ya kutangazwa kwa makubaliano, ikilaumu Israel kwa kujaribu kuyaangamiza. Hali hii inawaweka wasati katika nafasi ngumu ya kuhakikisha utekelezaji wa makubaliano.

Serikali ya Israel imethibitisha makubaliano ya kusitisha mapigano Gaza na kubadilishana wafungwa. Hii inafuatia mazungumzo yaliyohusisha mataifa kadhaa kama Marekani na Misri. Makubaliano hayo yanahusisha ukombozi wa raia wa Israel waliokuwa mateka na wafungwa wa Kipalestina. Hata hivyo, kuna upinzani mkali kutoka kwa baadhi ya wanasiasa wa kulia mbali nchini Israel, wakihofia athari za makubaliano haya kwa usalama wa taifa lao. Idadi kubwa ya raia wa Kipalestina wameuawa katika mapigano hayo, na makubaliano haya yamepokelewa kwa hisia mseto miongoni mwa wapalestina.

Mchakato wa kubadilishana wafungwa utaanza hivi karibuni, na kuna wasiwasi kuhusu utekelezaji wa makubaliano haya. Kuna matumaini kuwa makubaliano haya yataleta amani ya kudumu, lakini pia kuna hofu ya kuzuka kwa mapigano tena. Kuna haja ya kuimarisha ushirikiano wa kimataifa ili kuhakikisha utekelezaji wa makubaliano haya na kuzuia kuzuka kwa machafuko zaidi.

Raia wa Urusi, Alexander Trufanov, yuko kwenye orodha ya watu watekaji nyara watakaokolewa na Hamas kama sehemu ya hatua ya kwanza ya makubaliano ya kusitisha vita katika ukanda wa Gaza. Wakati wa kuachiliwa, Trufanov atakuwa miongoni mwa watu 32, kama ilivyoripotiwa na The Times of Israel. Alikamatwa na wapiganaji wa Kipalestina mnamo Oktoba 7, 2023, na ni miongoni mwa watu ambao hatimaye wataachiliwa.

Israel haijapata taarifa kamili kuhusu idadi ya watekaji nyara waliobaki hai, lakini inatarajiwa kuwa wengi wao wako salama. Tangu alikamatwa, Trufanov ameonekana mara tatu kwenye video kutoka kwa kundi la Kipalestina, lakini hali yake ya sasa haijulikani. Serikali ya Urusi inajitahidi kuhakikisha kwamba raia wake wamerudi nyumbani, huku mikakati ya kupunguza mizozo ikiendelea kati ya Israel na Hamas kwa msaada wa Marekani na Qatar.

Wataalamu wa masuala ya kibinadamu wanasema nyongeza ya msaada katika mkataba wa kusitisha vita inaonyesha kwamba Israel inaweza kuwa iliruhusu msaada zaidi kuingia Gaza wakati wa vita. Mkataba huo sasa unaruhusu magari 600 ya msaada kuingia kila siku, huku 90% ya Wapalestina wa Gaza wakikabiliwa na njaa. Tafiti zinaonyesha hali ni mbaya sana, ambapo watu milioni 1.9 wametengwa na mfumo wa afya umeshindikana.

Kulingana na Juliette Touma wa UNRWA, msaada unaohitajika ni mkubwa, tofauti na kiwango kabla ya vita ambapo magari 500 yalikuwa yanakuja kila siku. Wataalamu wanashutumu Israel kwa kutumia njaa kama silaha ya vita, na mkataba huu unasababisha maswali kuhusu sheria za kimataifa.

Israel inakanusha tuhuma hizo, ikisema kuwa haina mipaka kuhusu msaada, ingawa matatizo ya kiutawala yamesababisha upungufu. Wataalamu wanasisitiza kuwa lazima ziwepo mbinu bora za usambazaji ili kupata msaada unaohitajika nchini Gaza.

Saif Ali Khan, mwigizaji maarufu wa Bollywood, alikabiliwa na shambulio la kukatwa kwa kisu mara sita wakati wa jaribio la wizi katika makazi yake mjini Bandra. Kulingana na ripoti, mtuhumiwa alikimbia eneo la tukio na kurekodiwa na kamera za CCTV akiwa na shati la buluu, ambalo lilikuwa tofauti na picha ya awali aliyovaa ya tisheti ya buluu.

Polisi wa Mumbai wanaendelea na jitihada za kumkamata mtuhumiwa, ambaye alionekana nyuma ya kituo cha treni cha Bandra akivalia mkanda wa kuandamana. Khan alilazwa hospitalini na kufanyiwa upasuaji, na sasa yupo kwenye hali nzuri, ingawa alipata jeraha karibu na mgongo wake. Uchunguzi wa tukio hili umeanzishwa na zaidi ya vikosi 30 vya polisi vikiendelea na mchakato wa kutafuta ukweli wa shambulio hilo.

Utawala unaokuja wa Trump unakabiliwa na changamoto kubwa ya uhamiaji haramu Marekani. Ingawa idadi ya wahamiaji haramu wanaovuka mpaka kutoka Mexico imepungua kufikia kiwango cha chini tangu 2020 kutokana na juhudi za serikali ya Biden na Mexico, Trump anaendelea kudai kuwa kuna uvamizi. Hata hivyo, idadi ya wahamiaji walio Mexico wakisubiri kuingia Marekani imeongezeka sana.

Wakati utawala wa Biden uliona ongezeko la wahamiaji wanaokamatwa, 2024 iliona kupungua kwa idadi hii. Biden alitekeleza mipango ya kupokea waombaji hifadhi kwa njia rasmi na salama zaidi, na pia mipango ya ulinzi wa muda kwa wahamiaji kutoka nchi zenye migogoro. Trump anatishia kufuta mipango hii, ambayo inaweza kusababisha ongezeko la wahamiaji wanaovuka mpaka bila kibali, na kuongezeka kwa vifo vya wahamiaji wanapojaribu kuvuka.

Utawala wa Trump utalazimika kuamua jinsi ya kushughulikia mipango hii ya ulinzi wa muda, na pia jinsi ya kufanya kazi na Mexico. Uzoefu wa awali unaonyesha kuwa sera kali za uhamiaji zinaweza kusababisha ongezeko la wahamiaji wanaovuka mpaka bila kibali, na kuunda mfumo usio na utaratibu.

Ushirikiano wa kiuchumi kati ya China na Jumuiya ya Mataifa ya Asia Kusini-Mashariki (ASEAN) unaendelea kustawi, ukionyesha faida za pande zote mbili. Biashara kati ya nchi hizi mbili imeongezeka kwa kasi, na ASEAN ikiendelea kuwa mshirika mkuu wa biashara wa China kwa miaka mitano mfululizo, na China ikiwa mshirika mkuu wa biashara wa ASEAN kwa miaka 16 mfululizo. Hii inachangiwa na utekelezaji wa makubaliano ya kibiashara kama vile RCEP, ambayo yameongeza nguvu ya uchumi wa kanda na kupunguza athari za mtikisiko wa kimataifa.

Mbali na biashara, uwekezaji kati ya China na ASEAN pia unaongezeka, hasa katika sekta za miundombinu, utengenezaji, na uchumi wa kidijitali na kijani. Ujenzi wa miundombinu ya usafiri, kama vile reli ya kati ya China na Laos, unaimarisha uhusiano na kuwezesha usafirishaji wa bidhaa. Ushirikiano wa kifedha pia unapanuka kupitia mikataba ya kubadilishana fedha na uwekezaji katika soko la dhamana. China na ASEAN zinaendelea kujenga ushirikiano wa kiuchumi wenye nguvu zaidi, ulioimarishwa na mazungumzo ya China-ASEAN FTA 3.0, ambayo yanalenga kuongeza ushirikiano katika sekta za kidijitali na kijani.

Dinko Kaplivu alihukumiwa kwa kusababisha kifo cha Tal Heiman, askari wa miaka 21, baada ya ajali ya barabarani aliyodaiwa kuwa na kiwango cha pombe mwilini. Ingawa Kaplivu alituhumiwa kwa kuendesha gari kwa uwajibikaji hafifu, upelelezi dhaifu wa polisi umeleta wasiwasi kuhusu haki. Washtaki walikosa kuchukua vipimo vya damu haraka, na uchunguzi ulicheleweshwa, hali iliyopelekea kutopatikana ushahidi wa kisheria kuhusu pombe. Familia ya Tal inahisi kukatishwa tamaa na mfumo wa haki, ikipigania mabadiliko ili kuepusha familia nyingine kukutana na maombi kama yao.

Aghalabu, Kaplivu alitakiwa kukabiliwa na mashtaka makali zaidi kutokana na uhalifu huo, lakini mchakato huo umejaa utepetevu. Hii ni hadithi ya maombolezo, ukosefu wa haki, na dhamira ya kuboresha mfumo wa sheria ili kulinda maisha ya binadamu.

Soko la magari ya umeme linaendelea kukua kwa kasi, huku kampuni nyingi zikijitahidi kuimarisha nafasi zao. Tesla bado inashikilia uongozi kwa mauzo, lakini washindani kama Ford na Volkswagen wanazidi kuleta mifano mipya ili kuvutia wateja. Nguvu ya soko inategemea teknolojia za betri, mabadiliko ya sera za mazingira, na mahitaji ya wateja yanayoongezeka kwa magari yasiyokuwa na hewa ya carbon.

Utafiti wa AI umeonyesha kuwa uwezo wa magari ya umeme wa kuboresha safari na kupunguza gharama za uendeshaji unakua maarufu zaidi. Ingawa changamoto kama vile infrastruktura ya kuchaji na gharama za utengenezaji zinabaki, mustakabali wa soko hili unaonyesha uwezekano mkubwa wa ukuaji na ubunifu wa kiteknolojia. Hii inaashiria mabadiliko muhimu katika tasnia ya magari na njia zetu za usafirishaji za siku zijazo.

Kufuatia tishio la kufungwa kwa TikTok Marekani, mamilioni ya Wamarekani wamehamia RedNote, programu nyingine ya mitandao ya kijamii inayomilikiwa na Wachina. Hii inafuatia wasiwasi kuhusu kukusanywa kwa data na serikali ya China. Ingawa RedNote inakabiliwa na hatari sawa za udhibiti, idadi kubwa ya watumiaji wa Marekani wamejiunga, wakionyesha mtazamo wa kutojali kuhusu usalama wa data zao.

RedNote, inayojulikana kama Xiaohongshu nchini China, imepata ongezeko kubwa la watumiaji wapya kutoka Marekani, ikifikia karibu milioni 3.4 za watumiaji wa kila siku. Programu hii inachanganya vipengele vya Instagram, Pinterest na TikTok, ikitoa jukwaa la kushirikiana uzoefu wa maisha. Uhamiaji huu umeunda daraja la kipekee kati ya watumiaji wa Marekani na Wachina, wakishirikiana katika mambo mbalimbali, kutoka kubadilishana lugha hadi kusaidiana katika kazi za nyumbani. Hata hivyo, hili linaashiria mjadala unaoendelea kuhusu udhibiti wa mitandao ya kijamii na usalama wa data za watumiaji.

Zabin Al-Shammari, raia wa Saudi Arabia, alikufa kwa kutekwa na mtu mmoja nchini Jordan, akiwa na majeraha makubwa ya panga. Aliyepokewa na maafisa wa usalama nchini Jordan, alikuwa na mke na watoto watatu na mabinti wawili.

Ali Bin Hussain Al-Shammari, binamu wa Zabin, alisema kuwa Zabin alikuwa na sifa nzuri na hakuwa na ugumu wowote na watu. Uchunguzi wa mauaji haya unafanywa na mamlaka za Jordan, na mshukiwa amekamatwa tayari. Vile vile, ubalozi wa Saudi Arabia umesaidia katika kuboresha usafiri wa mwili wa marehemu hadi Saudi Arabia, ambapo ibada ya mazishi itafanyika katika msikiti wa Rafha.

Gavana Natembeya wa Trans Nzoia ametoa wito wa marekebisho ya haraka ya mtaala wa CBC, akisema utekelezaji wake mbovu unahatarisha mustakabali wa watoto wa Kenya. Alielezea wasiwasi wake kuhusu mapengo katika utekelezaji wa CBC na kuonya kuhusu athari zake kwa watoto. Pia alikosoa shule zinazotozea ada za ziada kinyume cha maelekezo ya serikali.

Katika muktadha wa kisiasa nchini Korea Kusini, wasiwasi kuhusu mtazamo wa kiongozi wa chama cha Democratic, Lee Jae-myung, kuhusu Japan unaongezeka. Ripoti ya gazeti la Asahi ya Japan inasema kuwa Lee amekuwa na msimamo mkali dhidi ya Japan, na hili linaweza kuathiri ushirikiano wa Korea Kusini, Marekani, na Japan. Mwandishi wa Sankei, Kuroda Katsuhiko, anasema kuwa ikiwa Lee atakuwa rais, Japan itakabiliwa na changamoto kubwa.

Utafiti wa maoni uliofanywa na NHK kwa Wajapani 1224 baada ya kutangazwa kwa hali ya dharura nchini Korea, ulionyesha kuwa 66% ya washiriki walihofia athari za matukio haya kwenye uhusiano wa Korea na Japan.